Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB) – Hoe kun jij de kwaliteit van je werk gaan managen?

“Ik zie OpenSpace als de verzekering van ons als bouwbedrijf. Met het visuele dossier kunnen we namelijk precies aantonen hoe we met bijvoorbeeld alle wapeningen, leidingen en sparingen te werk zijn gegaan.” Nathaniël Manubulu, bedrijfsprocesmanager bij Geveke.

Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB): bewijslast naar bouwbedrijven

Vanaf 1 januari 2024 gaat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, de WKB, stapsgewijs in. Hiermee komt er een nieuwe werkwijze voor toezicht in de bouw. Met controle als toverwoord. Voor een bouwbedrijf gaat er het nodige veranderen. Zo moet elk bouwbedrijf voor ieder bouwwerk een gedetailleerd consumentendossier bijhouden. Ook komt er een externe kwaliteitsborger die controleert of jouw werk voldoet aan het Bouwbesluit. De klok tikt onverbiddelijk verder tot 1 juli 2023. Hoe kun jij de kwaliteit van je werk gaan managen? OpenSpace helpt je graag om meer inzicht, grip en overzicht te krijgen.

De impact van de WKB voor een aannemer

“Wat mij betreft is de belangrijkste verandering van de WKB dat de bewijslast wordt omgekeerd. Straks moet jij als bouwbedrijf precies laten zien wat je wanneer hebt gedaan, en hoe.” Aan het woord is Nathaniël Manubulu, bedrijfsprocesmanager bij Geveke. Geveke is een regionaal georiënteerde aannemer in het noorden van Nederland, gespecialiseerd in onder meer woningbouw, industriële en utiliteitsbouw.

Bescherming van kopers

“Het idee achter de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is heel goed,” vervolgt Manubulu, “want hij beschermt kopers tegen aannemers die minder presteren. Het betekent wel dat je als bouwbedrijf heel goed moet gaan vastleggen hoe je te werk bent gegaan. Om zo aan de koper uitleg te kunnen geven.” Manubulu illustreert dit met een voorbeeld. “Stel een klant krijgt na oplevering van een woning lekkage. Het is dan aan ons als bouwbedrijf om aan te tonen dat de lekkage niet aan ons ligt. Tot voor kort hielden we daarvoor een dossier bij met wat foto’s en rapporten. Onder de WKB voldoet dat niet meer. Want dan heb je in feite alleen wat losse puzzelstukjes, terwijl juist de complete puzzel nodig is.”

Kwaliteitsborger

Zo’n consumentendossier, zoals dat in de WKB heet, is niet alleen nodig voor de klant, maar ook voor de zogeheten kwaliteitsborger. Een kwaliteitsborger is een onafhankelijke externe controleur, die toetst of een bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit. Manubulu: “In de WKB staat dat de kwaliteitsborger pas een officiële verklaring afgeeft als hij een gerechtvaardigd vertrouwen heeft dat een bouwwerk voldoet aan de wettelijke technische eisen. Het is dus van belang om dat vertrouwen van de kwaliteitsborger te wekken. Bijvoorbeeld door duidelijk te maken hoe je de kwaliteit van je eigen werk hebt gecontroleerd.”

De inhoud van de wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB)

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is er straks om de kwaliteit van nieuwbouw en verbouw te verbeteren. Onder andere fouten in de constructie, onvoldoende isolatie en brandonveiligheid moeten zo worden voorkomen of sneller worden hersteld. Om dat doel te bereiken, moeten bouwbedrijven de kwaliteit van hun eigen werk beter controleren. Daarnaast zorgen de private kwaliteitsborgers als onafhankelijke kwaliteitscontroleurs voor strenger toezicht en betere controle. Tijdens het ontwerp en op de bouwplaats. Nu is de gemeente daar nog voor verantwoordelijk.

Aansprakelijkheid van aannemer

Het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging bevat meer dan alleen de introductie van de kwaliteitsborgers. De aannemer moet de klant ook laten weten of en hoe hij zich heeft verzekerd tegen faillissement en risico’s. En net als nu kunnen klanten 5 procent van het bouwbedrag bij de notaris onderbrengen. Momenteel gaat het bedrag nog automatisch naar de aannemer als het gebouw klaar is. Onder de WKB keert de notaris het geld pas uit als de klant aangeeft dat alle gebreken verholpen zijn.

Verder is de aannemer verantwoordelijk voor de gevolgen van alle gebreken in de bouw die hij zelf heeft veroorzaakt. De klant kan de aannemer bij gebreken dwingen om de fouten te repareren, ook in een later stadium. Kortom, de aansprakelijkheid van de aannemer na oplevering wordt uitgebreid. Hierbij moet het consumentendossier volledig inzicht geven in de nakoming van de overeenkomst door de aannemer. En in de werkzaamheden die daarvoor zijn uitgevoerd.

Gefaseerde invoering

De WKB gaat dus stapsgewijs in vanaf 2023. Zoals het er nu naar uitziet, gaat het nieuwe toezichtsysteem in eerste instantie vanaf 1 januari 2024 alleen gelden voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Oftewel, de eenvoudige bouwwerken zoals eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Waarschijnlijk vanaf 2026 volgen de andere bouwwerken. Op deze manier kunnen bouwbedrijven eerst ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw.

Al met al betekent de WKB voor een bouwbedrijf dat het met een dossier aan de klant en de kwaliteitsborger moet aantonen dat een werk is gebouwd volgens de eisen uit het Bouwbesluit.

Wat kan OpenSpace betekenen bij de WKB?

Manubulu maakt met Geveke nu ruim een jaar gebruik van OpenSpace. Volgens hem is OpenSpace een even laagdrempelige als complete oplossing. Zeker ook om te voldoen aan de eisen van de WKB. “Ik noem het wel de Google Streetview van de bouw”, zegt hij, “omdat je met OpenSpace Capture een uitgebreide visuele tijdlijn kunt genereren van het gehele bouwproces. Alle afzonderlijke stappen kun je simpel, snel en duidelijk vastleggen. Ik zie OpenSpace als de verzekering van ons als bouwbedrijf. Met het visuele dossier kunnen we namelijk precies aantonen hoe we met bijvoorbeeld alle wapeningen, leidingen en sparingen te werk zijn gegaan.”

“OpenSpace helpt om het gerechtvaardigde vertrouwen te winnen waar de WKB over spreekt. De kwaliteitsborger kan immers precies zien wat het bouwbedrijf heeft gedaan.” Nathaniël Manubulu, bedrijfsprocesmanager bij Geveke.

Voor nieuwbouw en bestaande bouw

Niet alleen nieuwbouw kun je zo nauwkeurig documenteren, maar ook bestaande bouw. Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van Geveke is de versterkingsopgave in Noord-Nederland. “In het aardbevingsgebied in Groningen moeten bestaande, dus bewoonde woningen worden versterkt”, aldus Manubulu.

Hij legt uit hoe OpenSpace daarbij helpt. “Het is belangrijk, zeker voor de bewoners, dat dit versterken perfect gebeurt. Met OpenSpace brengen we met 360 graden foto’s de woning eerst tot in detail in kaart. Waar zitten de scheuren exact? Maar ook: waar staan de kasten en bijvoorbeeld de fotolijstjes? Vervolgens leggen we het project stap voor stap – van aantreffen via eventueel slopen tot aan het afronden – met OpenSpace vast.” Zo ontstaat een volledig visueel dossier. Een complete tijdslijn van het hele bouwproces.

Transparantie voor de koper

Voor Geveke is deze werkwijze handig in een zo delicate omgeving als het aardbevingsgebied. Ook lopen ze ermee vooruit op de eisen van de WKB. “We kunnen precies laten zien wat we waar hebben versterkt, en hoe we dat hebben gedaan.” Volgens Manubulu lost OpenSpace het probleem op dat ze hadden. “Eerst werkten we met losse tekeningen en foto’s om de kwaliteit aan te tonen. Maar zoals gezegd, dat zijn eigenlijk slechts losse puzzelstukjes. OpenSpace toont de complete puzzel.”

Nieuwbouw of renovatie, met zijn transparantie helpt OpenSpace iedere koper. “Normaal koopt iemand een woning en betaalt daar dan alvast heel veel geld voor. Maar pas na een paar jaar ziet hij resultaat. Met OpenSpace kun je de koper meenemen in het hele proces. Alsof je een pizza besteld hebt en precies ziet wat er gebeurt totdat de koerier aan je deur staat. Ook krijgt de koper continu de mogelijkheid om feedback te geven. Zo kun je al vroegtijdig grotere of kleinere gebreken herstellen of wensen inwilligen, wat later weer kosten bespaart.”

Op afstand samenwerken met de kwaliteitsborger

Behalve de koper kan OpenSpace de kwaliteitsborger van dienst zijn. “OpenSpace helpt om het gerechtvaardigde vertrouwen te winnen waar de WKB over spreekt. De kwaliteitsborger kan immers precies zien wat het bouwbedrijf heeft gedaan. Bovendien hoeft hij niet altijd fysiek op de bouwplaats langs te komen. OpenSpace maakt zijn werk eenvoudiger en aantrekkelijker, omdat de kwaliteitsborger van afstand kan meekijken en sturing en feedback kan geven.” Remote bewijsvoering dus.

OpenSpace: 360 graden videodocumentatie met behulp van AI

Snel, eenvoudig, transparant, efficiënt en geavanceerd. De voordelen van het gebruik van OpenSpace voor de bouw zijn legio. Daar komen de voordelen specifiek voor de WKB nog eens bij. OpenSpace brengt met slimme technologie een nieuw niveau van transparantie naar de bouw. Hoe werkt het? Door zogeheten captures leg je met 360 graden video de staat van je bouwwerk vast. Als je dit regelmatig doet – en dat kost je slechts minuten, geen uren – creëer je een soort tijdmachine van het bouwproject. Daarmee kun je stap voor stap nauwkeurig de progressie volgen. Waar nodig kun je tijdig ingrijpen bij problemen en zo risico’s verkleinen en hoge faalkosten vermijden. Maar ook kun je later precies aantoonbaar maken wat wanneer is gebeurd.

OpenSpace biedt dus inzicht in optima forma. Op één plek heb je alle informatie over je bouwproject, van nul tot nu. Die kun je bijvoorbeeld gemakkelijk vergelijken met het BIM-model. Maar ook kun je de info op afstand delen met derden, zodat je remote kunt samenwerken en tijd (en dus geld) kunt besparen. En niet te vergeten kun je altijd zelf je eigen project bekijken, vanaf elke locatie.

Wil je net als Geveke ook ontdekken hoe OpenSpace je kan helpen bij het voldoen aan de WKB, vraag dan hier een demonstratie aan.